کد مطلب:30759 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:32

گنجینه پرسمان » اعتقادات

منظور از دوزخ و قيامت چيست ؟

ايمان به روز جزا و قيامت در جهان بيني مكتب اسلام يكي از اركان ضروري و اعتقادي دين و ازجمله اصول قطعي اعتقادي است . ايمان به عالم آخرت شرط مسلماني است ;يعني اگر كسي اين ايمان را از دست بدهد و اتكا كند, از زمره مسلمانان خارج است . مسلمانان راستين با اتكار و اطمينان به وحي الهي كه بر پيامبر اسلام نازل شده است , روز جزا را وعده قطعي خدا مي دانند و يقين دارند وعدهء او تخلف ناپذير است . بي گمان روز قيامت فرا مي رسد و ميزان عدل الهي بر پايه مي گردد و به حساب مردم رسيدگي خواهد شد. نيكوكاران از پاداش اعمال خويش برخوردار مي شوند و زشتكاران به كيفر اعمال خود مي رسند. در قرآن كريم به صدها آيه برمي خوريم كه به نحوي دربارهء عالم پس از مرگ و روز قيامت و كيفيت حشر اموات و ميزان و حساب و ضبط اعمال و بهشت و جهنم و جاودانگي عالم آخرت و ساير مسايلي كه به عالم پس از مرگ مربوط مي شود, بحث كرده است . خداوند در قرآن مي فرمايد:

آن ها را محشور مي كنيم , سپس به مشركان مي گوييم : معبودهايتان كه همتاي خدا مي پنداشتيد كجايند؟ (چرا به ياري شما نمي شتابند؟!>. در جاي ديگر مي فرمايد:

اعمالشان به آن ها نشان داده شود. پس هركس هموزن ذره اي كار خير انجام دهد, آن را مي بيند و هركس هموزن ذرّه اي كار بد كرده است , آن را مي بيند>.

در اين آيات شريفه و تعدادي از آيات ديگر مربوط به معاد و عالم آخرت , منشأ و علت زندگي جاويد و حيات اخروي , جزا دادن به بندگان مطرح شده است . اين اشاره به يكي از دلايلي است كه بر ضرورت قيامت و معاد اقامه مي شود, و آن عبارت از اين است كه عدل خداوند ايجاد مي كند قيامت برپا شود.

توضيح اين كه : لازمهء عدل الهي اين است كه با اشخاص نيكوكار و بدكار در مقام پاداش و كيفر يكسان برخوردنشود. در عين حال مي بينيم حيات دنيوي به گونه اي است كه تحقق عدل كامل در مقام پاداش و كيفر امكان پذيرنيست , زيرا سرنوشت هر دو گروه به هم گره خورده و از يكديگر تفكيك پذير نيست . از طرف ديگر برخي از كارهاي نيك و بد, اجري بالاتر از آن دارند كه اين جهان گنجايش پاداش و كيفر آن ها را داشته باشد, مثلاً ابرمرد تاريخ , امام علي و پسرش سالار شهيدان و سرور آزادگان امام حسين 8در راه حق و عدالت پس از عمري جهاد و مبارزه جان مي بازد. و ديگري براي چند روز زندگي دنيا حق جويان بي شماري را نابود مي سازد. بنابراين جهان ديگري لازم است كه عدل كامل الهي در قلمرو امكانات بي نهايت آن تحقق يايد, چنانكه مي فرمايد:

]قرار مي دهيم و يا با پرهيزكاران مانند گنهكاران برخور مي كنيم ؟ نيز مي فرمايد:

]مي بخشد تا مؤمنان صالح را چنانكه بايد و شايد پاداش دهد, و براي كافران به كيفر اعمالشان شرابي از آب جوشان وعذابي دردناك آماده خواهد بود.>

پس مقتضاي عدل الهي ضرورتاً تحقق معاد است تا هر يك از صالحان و مفسدان به نتيجه عمل خود برسند .(1)

دليل ديگر بر ضرورت معاد اين است كه خداوند كار عبث نمي كند و كارهايش حكيمانه است و همه پديده هاي جهان نابودشدني است و آفرينش بشر بدون وجود حياتي هدف مند و جاودانه لغو و عبث خواهد بود. چنانكه قرآن مي فرمايد:

]سوي ما بازنمي گرديد.؟!> پس حكمت الهي اقتضا دارد پس از اين جهان , جهان ديگري وجود داشته باشد كه انساني ها به حيات جاوداني برسند تا خلقت اين جهان عبث نباشد.(2)

(پـاورقي 1 ـ جعفر سبحاني , منشور

(پـاورقي 2 ـ محمد تقي مصباح يزدي , معارف قرآن , ص 487تا 492